Open Source Software (Açık Kaynak Kodlu Yazılım) Nedir?

Open Source Software (Açık Kaynak Kodlu Yazılım) Nedir?

“Özgür yazılım” özgürlükleri korumaya yönelik bir akımın adıdır. İngilizce’deki “free” sözcüğünün çift anlamlı olmasından dolayı bazı yanlış anlamalar olmaktadır. Özgür yazılım ücretsiz (bedava) olmak zorunda değildir. Özgür yazılımlar genelde ücretsiz ya da çok düşük ücretlidir ama kaynak kodları açık ve ücretsiz olarak dağıtılmaktadır.

Özgür yazılım yani ”Free software”, bir fikir özgürlüğüdür, yazılımın bedava olması değildir. Kavramı anlamak için özgürlük ve özgür konuşma üzerinde düşünülmelidir. Özgür yazılım, kullanıcıların serbestçe yazılımı kullanma, serbestçe yazılımı kopyalama, serbestçe yazılımı dağıtma, serbestçe yazılım üzerinde çalışma, serbestçe değişim ve serbestçe yazılımı geliştirmeleri ile ilgili bir konudur.

Değişimi gerçekleştirme özgürlüğü ve gelişmiş sürümlerin dağıtımı (herkese yayılması) için mutlaka programın kaynak koduna girilebilmelidir. Bundan dolayı, kaynak kod’a girebilmek için özgür yazılım ortamına ihtiyaç vardır.

Özgür yazılımın temelinde kullanıcının bir yazılımı çalıştırma, kopyalama, dağıtma, inceleme, değiştirme ve geliştirme özgürlükleri yatar. Daha kesin ve açık bir ifadeyle, kullanıcılara su haklar tanınmıştır: 

• Her turlu amaç için programı çalıştırma özgürlüğü 
• Programın nasıl çalıştığını inceleme ve kendi gereksinimleri doğrultusunda değiştirme özgürlüğü 
• Program kaynak koduna erişim bunun için bir ön şarttır. 
• Yeniden dağıtma ve toplumla paylaşma özgürlüğü 
• Programı geliştirme ve gelişmiş haliyle topluma dağıtma özgürlüğü. 

Böylece yazılım bütün toplum yararına geliştirilmiş olur. Program kaynak koduna erişim bunun için de bir ön şarttır.

Bir program, bütün kullanıcıları bu hakların tümüne sahip oldukları zaman özgür bir yazılım olur. Yani, kopyalama, değiştirme, aynen ya da değiştirerek parayla satma, herkese ve her yerde dağıtma, ve bedava verme özgürlüklerine sahip olmalısınız. Bu özgürlüklere sahip olmak, kimseden izin almamayı ve izin için hiçbir bedel ödememeyi de içerir. 

Ayrıca, programda her türlü değişikliği yapmaya, ve bu haliyle işinizde veya eğlence için kullanmaya da hakkınız vardır. Hatta bu değişikliklerin varlığını kimseye bildirmek zorunda da değilsiniz. Değişiklikleri yayınlamanız veya dağıtmanız halinde de hiç kimseye hiçbir şey bildirmeniz gerekli değildir.

"Açık Kaynak" yazılımı yaygın olarak işbirliği kültürünü ortaya koymaktadır ki bu durum bilgisayar biliminin ilk günlerinden beri varolan bir durumdur. Açık kodlu yazılımlar bilginini paylaşarak büyümesini hızlandırmış ve sanal ortamda işbirliği yapılmasını sağlamaktadır. Bu işbirliğini günümüzün büyük şirketleri de desteklemeye başlamışlar hatta bir çok ülke açık kaynak kodlu yazılımın gelişimine katkıda bulunmaktadır. 

Peru, İsrail, İspanya ve Almanya kapalı kaynağın ve özel lisanslı (proprietary) yazılımların mali açıdan karşılanamaz ve özellikle güvenlik söz konusu olduğunda kabul edilemez olduğuna karar veren ülkelerden sadece birkaçıdır. Bu nedenle bu ülkelerde açık kaynaklı sistemlere geçmek için büyük adımlar atılmaktadır.

Türkiye için açık kaynak kodlu yazılımın daha gerekli ve yararlı olacağı apaçık ortadadır. Kapalı kodlu yazılımla her zaman başkalarına bağımlı kalınmaktadır. Bu tip yazılım satın alanlar, bir gün basit bir ekleme yapmak istediklerinde, yazılımı aldığı firma veya yazanı bulamama, destek alamama sorunları ile karşı karşıya kalmaktadır. Firma yeni sürüm diye kullanıcıya yeniden yazılım satmak istemektedir. Serbest yazılımı desteklemek, açık kodlu işletim sistemlerin kullanımını yaygınlaştırmak ve bilinç oluşturmak, Türkiye’nin ekonomik gelişimine katkıda bulunacak ve işletim sistemi alanında dışa bağımlılığa engel olacaktır.